Trong quá trình xây dựng nhà ở tại TPHCM – nơi có địa chất đất yếu, nhiều bùn sét nên dễ gặp phải tình trạng sụt lún móng khi xây nhà. Đây là sự cố nghiêm trọng, có thể ảnh hưởng đến độ an toàn và tuổi thọ công trình. Nếu không xử lý kịp thời, lún móng có thể dẫn đến nứt tường, nghiêng sàn, thậm chí sụt lún toàn bộ ngôi nhà. Vậy khi gặp sự cố này, đâu là giải pháp khắc phục hiệu quả và đảm bảo kỹ thuật xây dựng? Bài viết dưới đây Việt Nhật Group sẽ phân tích nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và các phương pháp xử lý móng nhà bị lún phù hợp với điều kiện xây dựng tại TP.HCM.
Cách Xử Lý Móng Nhà Bị Lún Khi Xây Nhà Tại TPHCM
Dấu hiệu nhận biết móng nhà bị lún
Khi móng nhà bắt đầu có hiện tượng lún thì công trình xây dựng nhà sẽ xuất hiện một số biểu hiện bất thường có thể thấy rõ như:
- Chân tường, góc tường hoặc quanh khung cửa xuất hiện các vết nứt kéo dài theo đường chéo hoặc ngang.
- Nền nhà bị nghiêng, sàn có độ dốc
- Gạch lát nền nứt hoặc tách mạch
- Cửa bị kẹt, khó đóng mở do khung bị lệch
- Các cấu kiện xuất hiện khe hở khiến mạch tường không liền khối
- Bề mặt sàn không bằng phẳng, bị nghiêng, xuất hiện chỗ trũng rõ rệt, cảm giác dốc khi di chuyển
- Các vết rạn xuất hiện tại phần tiếp giáp giữa cột và phần nền, đây là dấu hiệu sụt lún móng nhà rõ ràng nhất
- Khu vực chân tường hoặc nền nhà luôn ẩm ướt do móng bị lún khiến nước không thoát được
- Kết cấu mái, trần nhà bị xô lệch, xà ngang bị cong hoặc võng
Nguyên nhân gây lún móng nhà tại TPHCM
Để đưa ra cách xử lý móng nhà bị lún hiệu quả khi xây nhà tại TPHCM, bạn cần phải hiểu rõ nguyên nhân gây ra hiện tượng này là gì. Dưới đây là những nguyên nhân cụ thể gây ra sụt lún móng nhà:
Xây nhà trên nền đất yếu
Xây nhà trên nền đất yếu là một trong những thách thức lớn trong thi công nhà trọn gói tại TPHCM, bởi đất yếu thường có độ nén lún cao, khả năng chịu tải kém, dễ gây ra hiện tượng lún, nứt hoặc nghiêng công trình sau khi đưa vào sử dụng.
Đặc biệt, nếu nền đất có sự phân bố không đồng đều sẽ khiến công trình bị nghiêng, gây nứt nẻ tường và ảnh hưởng đến toàn bộ kết cấu ngôi nhà. Nếu đất có độ ẩm cao hoặc bị bão hòa nước cũng làm giảm khả năng chống đỡ lực nén từ móng nhà.
Với đất yếu, các phương án thường được áp dụng là sử dụng móng cọc, gia cố nền bằng biện pháp bơm vữa xi măng áp lực cao, hoặc xử lý nền bằng cọc cát, cọc đất – xi măng. Ngoài ra, trong quá trình thiết kế cần tính toán tải trọng hợp lý, tránh xây dựng quy mô quá lớn, vượt quá khả năng chịu lực của nền móng.
Xây nhà trên nền đất yếu
Thiết kế và thi công móng sai kỹ thuật
Thiết kế móng không phù hợp với quy mô tải trọng của công trình là nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng sụt lún móng khi xây nhà. Khi móng quá nông, không đủ độ sâu hoặc không được gia cố kỹ lưỡng thì nền móng sẽ yếu và dễ bị nứt gãy công trình.
Khi xây nhà trọn gói TPHCM, công ty xây dựng uy tín luôn tuân thủ quy trình từ khảo sát địa chất, đưa ra phương án thiết kế xây dựng nhà, lựa chọn vật liệu chất lượng, và kỹ thuật thi công chuyên nghiệp để hạn chế tình trạng lún móng khi công trình đưa vào sử dụng.
Thiết kế và thi công móng sai kỹ thuật
Biến động thời tiết, môi trường tự nhiên
Do biến động thời tiết và môi trường tự nhiên, công trình xây dựng nhà phố tại TPHCM cũng có nguy cơ bị lún móng hoặc xuống cấp nhanh chóng. Khu vực này thường xuyên chịu ảnh hưởng của mưa lớn, triều cường, ngập nước kéo dài làm nền đất yếu bị bão hòa, mất khả năng chịu tải, dẫn đến hiện tượng sụt lún cục bộ.
Ngoài ra, sự thay đổi mực nước ngầm theo mùa cũng khiến đất nền co giãn, gây nứt hoặc xô lệch móng. Thêm vào đó, quá trình đô thị hóa nhanh, khai thác nước ngầm quá mức làm đất sụt lún tự nhiên, ảnh hưởng trực tiếp đến nền móng công trình.
Đây là yếu tố khách quan khó tránh khỏi khi xây nhà tại TPHCM, do đó việc tính toán giải pháp móng phù hợp và áp dụng các biện pháp chống thấm, thoát nước hiệu quả ngay từ đầu sẽ giúp hạn chế tác động tiêu cực của thời tiết và môi trường lên công trình.
Biến động thời tiết, môi trường tự nhiên
Tác động từ công trình lân cận
Một trong các nguyên nhân phổ biến khiến móng nhà bị lún là tác động gián tiếp từ các công trình xây dựng lân cận, đặc biệt tại những khu vực đô thị đông đúc như TPHCM. Khi các công trình xung quanh tiến hành đào hố móng sâu, ép cọc hoặc khoan nhồi, nền đất liền kề dễ bị rung chấn, xáo trộn cấu trúc, làm giảm khả năng chịu tải trọng của ngôi nhà.
Trường hợp thi công tầng hầm hoặc đào đất sát vách nhà kế bên còn có thể gây sạt lở, trượt đất, khiến móng nhà hiện hữu mất ổn định. Ngoài ra, tải trọng từ công trình mới xây quá lớn cũng gây thêm áp lực lên nền đất chung, dẫn đến hiện tượng sụt lún không đồng đều.
Vì vậy, khi xây nhà trong khu vực có mật độ xây dựng cao, chủ đầu tư cần phối hợp với các đơn vị thi công uy tín để đảm bảo biện pháp che chắn, gia cố tạm thời, quan trắc lún nghiêng nhằm hạn chế tối đa ảnh hưởng đến các công trình liền kề.
Tác động từ công trình lân cận
Khai thác nước ngầm quá mức
Khai thác nước ngầm quá mức là một trong những nguyên nhân âm thầm nhưng tiềm ẩn những nguy hiểm dẫn đến tình trạng lún móng nhà khi thi công xây dựng nhà ở tại TPHCM. Khi lượng nước ngầm bị hút lên quá nhiều, các lỗ hổng trong lớp đất yếu không còn được lấp đầy, làm giảm lực đỡ tự nhiên và khiến đất bị sụt lún theo thời gian. Hiện tượng này thường không xảy ra ngay lập tức mà diễn tiến chậm, gây lún tổng thể trên diện rộng, ảnh hưởng đến hàng loạt công trình trong khu vực.
Đặc biệt, tại những nơi dân cư đông đúc, giếng khoan khai thác nước ngầm chưa được kiểm soát chặt chẽ, nguy cơ lún nền móng càng cao. Để ngăn chặn tình trạng sụt lún móng khi xây nhà, cần hạn chế sử dụng nước ngầm, thay thế bằng nguồn cấp nước máy, đồng thời áp dụng các biện pháp gia cố móng phù hợp.
Phương pháp xử lý móng nhà bị lún hiệu quả
Dựa trên mức độ lún, loại nền đất và hiện trạng công trình để tìm ra giải pháp xử lý móng nhà bị lún hiệu quả. Áp dụng cách xử lý móng nhà bị lún phù hợp, đúng kỹ thuật là yếu tố then chốt đảm bảo công trình nhà phố an toàn, tránh thiệt hại về người và tài sản. Dưới đây là một số phương án thi công phổ biến đối với các công trình xây dựng nhà phố tại TPHCM.
Gia cố móng cọc
Đây là giải pháp phổ biến hiện nay để tăng cường khả năng chịu lực cho móng nhà. Phương pháp này bao gồm việc đóng các loại cọc đất, cọc bê tông hoặc cọc thép xung quanh vị trí móng bị lún nhằm phân tán tải trong đều hơn xuống nền đất sâu và ổn định hơn.
Trong trường hợp móng của công trình lớn hoặc mức độ lún nghiêm trọng thì kỹ thuật thi công cọc ép hoặc cọc khoan nhồi thường được sử dụng để tăng cường khả năng chịu tải cho công trình. Những loại cọc thường gặp là cọc bê tông cốt thép vuông có kích thước 200x200mm hoặc 250x250mm hoặc cọc thép chịu lực,…
Ưu điểm của giải pháp gia cố móng cọc là khả năng xử lý triệt để lún cục bộ hoặc toàn bộ, thi công được cả cho nhà đang sử dụng, đồng thời phù hợp với nhiều điều kiện địa chất phức tạp của TPHCM. Tuy nhiên, nhược điểm là chi phí cao hơn so với các biện pháp gia cố đơn giản, thời gian thi công dài và yêu cầu thiết bị chuyên dụng, kỹ thuật viên có tay nghề cao. Chính vì vậy, trước khi tiến hành, cần khảo sát địa chất chi tiết, tính toán lại tải trọng công trình và chọn loại cọc phù hợp để đảm bảo hiệu quả và độ bền lâu dài.
Gia cố móng cọc
Tăng cường nền đất
Nếu nguyên nhân lún đến từ nền đất yếu thì các biện pháp gia cố nền đất sẽ được ưu tiên áp dụng nhằm cải thiện khả năng chịu tải cho công trình. Sử dụng kỹ thuật đầm chặt nền bằng máy chuyên dụng để nén đất, giảm độ rỗng trong kết cấu dưới nền đất xây dựng nhà phố.
Trong trường hợp lớp đất yếu có thể được bóc tách và thay thế bằng vật liệu tốt hơn như cát hạt lớn, đất sét nén hoặc đá dăm. Ngoài ra, việc phun hóa chất gia cố nền đất cũng giúp tăng cường độ cứng, độ ổn định cho nền móng, giảm nguy cơ lún công trình trong tương lai.
Ưu điểm của biện pháp này là có thể cải thiện diện tích lớn, giảm thiểu lún tổng thể, đồng thời thi công được trong điều kiện nhà phố chật hẹp. Tuy nhiên, nhược điểm là cần thời gian và chi phí tương đối, cũng như phải được thiết kế và giám sát bởi đơn vị có chuyên môn cao.
Tăng cường nền đất
Giảm tải trọng công trình
Giảm tải trọng công trình là một trong những giải pháp xử lý móng nhà bị lún mang tính hỗ trợ, thường được áp dụng song song với biện pháp gia cố nền móng. Khi tải trọng công trình vượt quá khả năng chịu lực của nền đất hoặc hệ móng hiện hữu, việc giảm tải sẽ giúp hạn chế tình trạng lún tiếp diễn và tạo điều kiện cho công tác gia cố đạt hiệu quả hơn.
Một số cách giảm tải trọng thường áp dụng:
- Thay đổi vật liệu hoàn thiện: Sử dụng gạch nhẹ, bê tông khí chưng áp, tấm panel thay cho gạch nung, bê tông nặng.
- Giảm số tầng hoặc hạng mục xây thêm: Nếu móng không đủ khả năng chịu tải, nên hạn chế việc nâng tầng hoặc thu hẹp quy mô công trình.
- Thay thế kết cấu nặng bằng kết cấu nhẹ: Dùng thép hộp, khung thép hoặc sàn deck thay cho bê tông cốt thép truyền thống.
- Điều chỉnh công năng: Tránh tập trung tải trọng nặng (bể nước lớn, kho chứa hàng) tại một khu vực móng yếu.
Giải pháp này có ưu điểm là giảm áp lực nhanh lên nền móng, chi phí thấp, nhưng nhược điểm là không xử lý triệt để nguyên nhân gốc rễ nếu móng đã xuống cấp nghiêm trọng. Do đó, giảm tải thường chỉ mang tính tạm thời hoặc kết hợp cùng các biện pháp khác như gia cố cọc, tăng cường nền đất, hoặc nâng nhà làm lại móng.
Giảm tải trọng công trình
Xây dựng lại móng nhà
Xây dựng lại móng nhà là giải pháp cuối cùng và triệt để nhất khi công trình bị lún nặng, mất an toàn và các biện pháp gia cố thông thường không còn hiệu quả. Phương pháp này thường áp dụng cho những ngôi nhà đã xuống cấp nghiêm trọng, xuất hiện vết nứt lớn, độ nghiêng vượt giới hạn cho phép hoặc móng cũ không thể đáp ứng nhu cầu sử dụng (như nâng tầng, thay đổi công năng).
Quy trình xây dựng lại móng nhà thường gồm các bước:
- Khảo sát hiện trạng và đánh giá kết cấu: Kiểm định độ lún, nghiêng, mức độ hư hỏng.
- Nâng và chống đỡ công trình tạm thời: Sử dụng hệ thống kích thủy lực, khung thép hoặc giàn giáo để giữ an toàn cho phần thân nhà.
- Đào bỏ móng cũ và thi công móng mới: Tùy vào địa chất, có thể chọn móng cọc ép, cọc khoan nhồi hoặc micropile để đảm bảo chịu tải lâu dài.
- Liên kết móng mới với công trình: Hoàn thiện hệ dầm móng, cột để truyền tải trọng ổn định.
- Kiểm định và quan trắc sau thi công: Đảm bảo công trình đạt chuẩn kỹ thuật và không còn lún thêm.
Ưu điểm của phương pháp này là giải quyết dứt điểm tình trạng lún, đảm bảo tuổi thọ lâu dài cho công trình. Tuy nhiên, nhược điểm là chi phí cao, thời gian thi công dài, ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt của gia chủ. Do đó, quyết định xây dựng lại móng thường chỉ được thực hiện sau khi các kỹ sư chuyên môn đã đánh giá toàn diện và khẳng định đây là giải pháp bắt buộc.
Xây dựng lại móng nhà
Xử lý móng nhà bị lún không chỉ đòi hỏi kiến thức chuyên môn sâu rộng, mà còn cần kinh nghiệm thực tế để lựa chọn phương án thi công phù hợp nhất. Khi xay nha tại TPHCM, Việt Nhật Group khảo sát địa chất kỹ lưỡng và áp dụng các phương pháp gia cố móng nhà phù hợp để đảm bảo công trình xây dựng an toàn, bền vững và tránh phát sinh chi phí sửa nhà về sau.
